در تاریخ ۲۳ مهر ماه ۱۴۰۴ (۱۵ اکتبر ۲۰۲۵ میلادی) با استقبال علاقه مندان وبینارهای گردشگری؛ وبینار«تجربه پژوهشهای گردشگری در کشورهای مختلف» برگزار گردید.
هجدهمین وبینار تخصصی شِگَرف با محور «تجربه پژوهشهای گردشگری در کشورهای مختلف» چهارشنبه ۲۳ مهر ۱۴۰۴ برگزار شد.
این نشست با مدیریت دکتر بذرفشان و با حضور استادان و پژوهشگران از استرالیا، بریتانیا، هنگکنگ و ایران، به بررسی نسبت آموزش– پژوهش، سازوکارهای تأمین مالی تحقیق، و فاصله دانشگاه و صنعت در حوزه گردشگری پرداخت.
در آغاز، پروفسور جعفر جعفری، رئیس هیئتمدیره شگرف، با تأکید بر ضرورت نگاه تطبیقی گفت هدف این وبینار «ترسیم تصویری بزرگتر از رابطه آموزش و پژوهش و پیوند آن با صنعت» است. او با اشاره به تفاوتهای نظامهای دانشگاهی، بر اهمیت آموختن از تجربههای جغرافیاهای گوناگون و توجه به مسئلهمحوری بهویژه برای دانشجویان دکتری تاکید کرد.
دکتر زارا زارعزاده از دانشگاه گریفیت، استرالیا با تشریح نقش سهگانه دانشگاه–دولت–صنعت در پیشبرد تحقیق، به گرنتهای خرد دانشگاهی، گرنتهای رقابتی دولت برای پژوهشگران اوایل مسیر، و پروژههای سفارشمحور صنعت اشاره کرد. او گفت معیار ارتقای علمی در استرالیا ترکیبی از کیفیت نشریات معتبر، نقش نویسنده اول، همکاریهای بینالمللی و جذب گرنتهای بیرونی است. در اولویتهای پژوهشی امروز نیز به تغییرات اقلیمی و حفاظت از منابع طبیعی (مانند صخرههای مرجانی)، افزایش مدت اقامت گردشگران و جذب بازارهای تازه، توسعه گردشگری فرهنگی بومی و آمادگی برای المپیک ۲۰۳۲ کوئینزلند پرداخت. تأکید پایانی او، ضرورت استقلال پژوهشی دانشجوی دکتری و عادی بودن کار همزمان با تحصیل در فرهنگ دانشگاهی استرالیاست.
پروفسور رویا رحیمی از دانشگاه وولورهمپتون، بریتانیا با توضیح دو مسیر شغلی «تدریسمحور» و «تدریس–پژوهش»، به نظام توزیع بارکاری (Workload) و ارزیابی سالانه اشاره کرد. او محور چارچوب ملی «Research Excellence Framework (REF)» را «اثرگذاری اجتماعی– سیاستی» دانست و گفت امروز کیفیت خروجیها و Case Studyهای اثر، از صرفِ تعداد مقالات مهمتر است. از چالشهای علوم اجتماعی در جذب بودجه گفت و راهبرد میانرشتهای (پیوستن به تیمهای سلامت/مهندسی و…) را کلید افزایش شانس گرنت دانست. حوزههای داغ بریتانیا از نگاه او دیجیتالیسازی، Net Zero و پایداری، باززندهسازی میراث و بافتها بودند.
دکتر دُردانه داوری استاد دانشگاه پلیتکنیک هنگکنگ با روایت پیوند نزدیک سیاست عمومی و دانشگاه در هنگکنگ، رقابت شدید برای گرنتهای بزرگ را یادآور شد و گفت پروژه موفق باید ایمپکت واقعی و ملموس ایجاد کند. او نمونه گرنت خود درباره برندسازی هنگکنگ بهعنوان مقصد آموزشی را طرح کرد و توضیح داد چگونه سادگی روش، در صورت عمق نظری–تجربی، بر پیچیدگیهای ظاهری مدلها برتری دارد. از اولویتهای جاری نیز به نهادینهسازی هوش مصنوعی، میانرشتهایبودن و همکاریهای جهانی اشاره کرد. به باور او، کیفیت و اثر، مسیر آینده پژوهش گردشگری در شرق آسیاست.
دکتر حمداللّه سجاسی قیداری از دانشگاه فردوسی مشهد، ایران با ارائه تصویری آسیبشناسانه از وضعیت ایران گفت کمّیگرایی، فاصله دانشگاه و صنعت، ضعف نظریهپردازی و تنوع روشها از چالشهای اصلیاند. تکیه بیش از حد بر پرسشنامه و نرمافزارهای محدود، ضعف در بحث و تبیین نتایج، و کمبود پروژههای مسئلهمحور صنعت نیز از دیگر نکات او بود. مهمترین پیشنهادهای ویعبارت بودند از: تقویت آموزش روششناسی، توسعه پژوهشهای کیفی و ترکیبی، ارتقای سواد داوری و سردبیری و مهمتر از همه پیوند دادن پایاننامهها و طرحها با مسائل واقعی مقصدها و بنگاهها.
در بخش جمعبندی و تبادل نظر، دکتر وفاداری با اشاره به تجربه ژاپن، بر تفاوتهای منطقهای و نقش دولتهای محلی در تعیین اولویتهای پژوهشی تأکید کرد. سپس پروفسور جعفری با انتقاد از شکاف «نظریه–عمل» در گردشگری، خواستار پلزدن واقعی بین دانشگاه و صنعت شد و پیشنهاد داد نتایج پژوهشها به زبان مادری و سادهفهم نیز بازنویسی و منتشر شود تا سیاستگذاران و کسبوکارها بهرهبرداری کنند. در پاسخ به پرسش درباره خودکفایی پژوهشی دانشجویان، پنل بر موضوعیابی مستقل، مطالعه مستمر ادبیات بینالمللی و تمرین روشها بر کیسهای واقعی اتفاق نظر داشت. در پایان، برگزارکنندگان از انتشار پرسشنامه ارزیابی وبینار و دسترسی به ضبط کامل برنامه در کانال یوتیوب SCAT خبر دادند و اعلام کردند نشستهای آینده با تمرکز موضوعی دقیقتر (مانند مقصد، طبیعتگردی یا اقتصاد گردشگری) پی گرفته خواهد شد.
این وبینار با کنار همنشاندن الگوهای ملیِ متفاوت نشان داد مسیر موفقیت پژوهش در گردشگری از کیفیت و اثر اجتماعی، میانرشتهایبودن، تأمین مالی رقابتیِ مسئلهمحور و نزدیکی واقعی به صنعت میگذرد؛ و در ایران، اصلاحات روششناختی و نهادی شرط تبدیل پژوهش به تغییر ملموس در مقصدها و کسبوکارهاست.
